روزنامه ی ژیار (شهرام شیخ اسمعیلی)

🌕🌕مەروانییەکان یان دوستەکیەکان ، میرنشینی مەروانی (983 \/ \/ 990 - 1085 ،

بنەماڵەیەکی موسڵمانی کوردی سوننە بوو لە ناوچەی دیاربەکر لە میزۆپۆتامیای سەروو (باکووری عێراق \/ باشووری ڕۆژهەڵاتی تورکیا ) و ئەرمەنستان ، ناوەندی شاری مەیافارقین .

شانشینی مەروانییەکان لە ناوچەی دیاربەکر لە میزۆپۆتامیای سەروو (باکووری عێراقی ئێستا\/باشووری ڕۆژهەڵاتی تورکیا) و ئەرمەنستان، ناوەندی شاری ئامەد (دیاربەکر).

هەروەها فەرمانڕەواییان بەسەر ئەخلات و بیتلیس و مانزیکرت و نیسیبین و ئەرجیش و مورادیە و سیرت و جزیرە و حەسەنکیف کرد و بۆ ماوەیەکی کاتی فەرمانڕەوایی موسڵ و ئەدێسا کرد.

بەگوێرەی زۆربەی سەرچاوە ئەکادیمییەکان، مەروانییەکان بنەماڵەیەکی کورد بوون کە لە هۆزی حەمیدی بوون.

ئینسایکلۆپیدیای ئێران لە وتارێکدا بە بنەماڵەی عەرەب دادەنێت و لە وتارێکی تردا بە بنەماڵەیەکی کوردی ناویان دەبات.

مەروانییەکان موسڵمانی سوننە بوون.
دامەزرێنەری بنەماڵەکە شوانێک بوو، بەهادین کوڕی دوستەک. ئاژەڵەکانی بەجێهێشت، چەکی هەڵگرت و بوو بە سەرکردەیەکی ئازای جەنگ، ناوبانگی پەیدا کرد. کاتێک ئەمیری بوییە یی عەزوود دەوڵە، کە فەرمانڕەوای عێراق بوو، لە ساڵی 983 کۆچی دوایی کرد، بهادین مەیافەرقینی گرت. هەروەها دیاربەکر و چەندین شوێنی شارستانی لە کەنارەکانی باکووری دەریاچەی وان داگیر کرد.
لە کاتی یاخیبوونی بەرداس فۆکاسی بچووک لە ئیمپراتۆریەتی بیزەنتی، بهادین سوودی لە بارودۆخی سیاسی ئاژاوە وەرگرت بۆ داگیرکردنی دەشتی موش لە تارۆن، شازادەیەکی ئەرمەنی کە لە ساڵی 966 لەلایەن ئیمپراتۆریەتی بیزەنتی لکێنرا.

پێڕستی فەرمانڕەوایانی مەروانییەکان

ئەبو شوجا بەدین کوڕی دوستەک (983\/990-991)


حەسەن کوڕی مەروان (991-997)

موهید دەوڵڵا سەعید (997-1010)


شەروین کوڕی موحەممەد ( 1010 )

داگیرکەر
نەسر دەولا ئەحمەد کوڕی مەروان (1011-1061)

نیزام دەوڵڵا نەسر (1061-1079)

ناسر دەولا مەنسوور (1079-1085)



https://t.me/mejooizhyar

🌕🌕بەنی مەروان لە دیاربەکر
( 380 - 489 کۆچی )

1. ئەبو عەلی حەسەن کوڕی مەروان
( 380 - 387 کۆچی )

2. مەمحەد دەوڵە ئەبو مەنسوور سەعید ( 387 - 402 کۆچی )

3. ناسر دەوڵەڵا ئەبو ناسر ئەحمەد کوڕی مەروان
( 402 - 453 کۆچی )

4. نیزام دەوڵڵا ئەبولقاسم نەسر
( 453 - 472 کۆچی )

5. ئەبولموزەففەر مەنسوور
( 472 - 489 کۆچی )




https://t.me/mejooizhyar

ملک ممهدالدوله ابو سعید منصور سومین پادشاه مروان

نویسنده :سهیل محمدی

او بعد از شنیدن قتل برادرش خود را پادشاه قلمروی مروان خواند و به نام خود سکه زد او در دوره حکومت برادرش ابو علی حاکم میافرقین بود و این ولایت هم به مروان افزوده شد او در عمران و آبادانی مروان بسیار کوشید و اورا شخصی مدیر و مدبر خواندند او درسال (۴۰۲ه‍ ق)به دعوت دوستش شیروانه رفت و بعد از دو روز پذیرای در قلعه دژدار هناخ به طور ناجوان مردانه ای گشته شد

🌕🌕ابو علی حسن بن مروان دومین پادشاه مروانی کرد

✍ سهیل محمدی

وی برادر زاده شاه باز بود که جانشین او شد
او نیرو های ازهم پاشید را دورهم جمع کرد
و به این نیرو سرو سامان داد آنگاه متوجه
حصن کیف شد که برج و باوری محکمی داشت
که زن عمو او یعنی زن شاه باز در آنجا می زیست پس از موافقت این بانو ابو علی خود را برای هر مشکلی آماده ساخت
بهد از انکه امر و روسای از قدرت او آگاهی یافتند بدون جون و چرا از او اطاعت کردند
و حکومت اورا به رسمیت شناختند
آنگاه ابوطاهر ابراهیم و ابو حسین حمدانی که به موصل دست یافته بودند به فکر تسخیر ولایت تمام مروان افتاده و بانیرو عظیم به جانب دیاربکر رفت ابو علی با آنها وارد جنگ شد و ابو علی با جنگی سخت پیروز شد و ابو حسین حمدانی اسیر گشت به خاطر جوان مردی ابو علی ابو حسن را آزاد کرد ابو طاهر با تجدید قوا دوباره به دیاربکر حمله کرد و برادرش را با نیرنگ دوباره هم دست خود کرد در کناره دیابکر جنگ سختی اتفاق افتا دوباره حمدانی ها شکست خوردن و دوباره ابو حسین اسیر شد ابو طاهر به نصیبین گریخت دوستش
امیر بنی عقیل از این فرصت استفاده کرد و او و پسرش را به قتل رساند او با نیروی فروان به جانب موصل تاخت اما ابو علی از او زود تر موصل را تسخیر کرد
ابو علی به جزء موصل
دریاچه شمال شرقی وان واز طرف مشرق هم تا اورفه پیشرفت کرد و دایره نفوذ اش را تا ملازکرد ادمه داد
او درسال {هشتم ربیعالاول سال ۳۸۱ه‍ ج }
خود را پادشاه خواندو به نام خود سکه زد
او در سال ۳۸۷ ست النساء دختر سعدالدوله پسر سیف الدوله را به زنی گرفت و برای عروسی به دیاربکر آمد
او در سال {۳۸۷ه‍ ج} در عروسی خودش
به دست ابن دمه کشته شد.

🌕🌕باز ابو الشجاع الحسین اولین حکمرانی مروانی کرد

✍ سهیل محمدی


دوسته کی پسری داشت به نام حسین او کرد بود وحکومت مروانیان را پایه گذاری کرد اما در سالهای که او حکومت می کرد حکومتش را به مروانی نمی شناختند در فرمانروای دوم که اسمش ابو الحسین بن مروان بود ازاین به بعد این حکومت به مروانی معروف است باز ابو الشجاع از زادگاه خودش به جزیره سعرد رفت و با تشویق مردم حکومت خودرا درآنجا پایه گذاری کرد او بعد از مرگ پدرش قلمر اورا تصاحب کرد واندکی بعد ملازکرد و ماکو را نیز تحت فرمان خود دراورد شاه باز ابو لشجاع الحسین درسال۳۶۰هجری قمری به نام خود سکه زد ودر خطبه نام او نام خلیفه را باهم می خواندند بعد از اینکه خلیفه حکومت اورا به رسمیت شناختند ابوتعلب حمدانی و عضد الدوله به نبرد پرداختند باز ابو الشجاع الحسین به کمک عضد الدوله رفت بعد از مرگ عضد الدوله در سال ۳۷۲هجری قمری با سباهش به قصد تصرف موصل رفت صمصام الدوله پسر عضدالدوله با نیروی تحت فرماندهی ابو سعید با مقابله با او اعزام داشت این دو سپاه درمحلی به نام باجلایا به نبر پرداختند و بعد از جنگ سخت ابوسعید شکست خورد بار دیگر الصمامه سپاهی را برای برای نبرد با باز ابوالشجاع الحسین فرستاد و در رودی به نام خابور به نبرد پرداختند ولی این بار شکست با نیرو های الصمامه بود این نیرو ها که به موصل می گریختند باز آنها را تعقیب کرد و موصل را تصرف کرد باز سه ماه به مردم آنجا فرصت داد تا آن شهر را تر ک کنند و ابو علی حاکم فنیک با نیروی در آنجا گذاشت و خود به پایتخت خود دیابکر بر گشت و موصل را از چنگ دیلمانی در آورد و به سروسامانی بخشید باز ابو الشجاع الحسین با نیروی به بغداد لشکر کشی کرد صمصام الدوله با نیروی انبوهی با فرماندهی زیاد کاکویه درمحلی به نام تکریت به جنگ پرداختند این بار شکست با باز بود بعد از شکست باز،باز به دیابکر بازگشت و صمصام الدوله و باز ابو الشجاع باهم متحد شدند باز ابو الشجاع دوباره به موصل لشکر کشی کرد ام این بار توقیفی حاصل نکرد و برادرش طلیع الدوله که یک سمت ازسپاه را داشت کشته شد و سپاه عقب نشینی کرد باز ابو لشجاع الحسین در اثر تاخت و تاز از اسب به زمین کوبید و به شدت زخمی شد و چند روز بعد از دنیا رفت او در سال ۳۲۱هجری قمری به دنیا آمد و درسال ۳۸۰ هجری قمری از دنیارفت
چون او از لحاظ شجاعت اول بود لقب باز ابو الشجاع به او دادند

🌕🌕مروانیان
(۹۸۳–۱۰۸۵م/۳۷۲–۴۷۸ق)

✍ شهرام شیخ اسمعیلی

👈مروانیانی نام دودمانی کردتبار بودند که در شمال بین النهرین و کردستان شمالی در حدود یک سده فرمانروایی داشتند.

🌕 باز کورد مؤسس این سلسله یکی از رؤسای طوایف کرد بود که در مرزهای ارمنستان و در کردستان دژهایی ایجاد نمود. او از کاهش قدرت آل بویه در کردستان شمالی، که پس از مرگ عضدالدوله دیلمی پیش آمد، سود جست و دیاربکر را از زیر سلطه آل بویه بیرون آورد دیاربکر حکومت خویش را ایجاد نمود و حتی موصل را برای زمانی به چنگ آورد و حتی بغداد را در سال ٩٨٣ میلادیمورد تهدید قرار داد.
برادرزاده‌اش حسن بن مروان پایه‌های قدرت سلسله را بر دو شهر میافارقین و آمد در کردستان شمالی گذاشت و آن را استوار کرد، اما این در زمان برادر جوانترش احمد بن مروان، ملقب به نصر الدوله بود که دولت مروانیان به مدارج عالی از قدرت و نفوذ رسید. وی بیش از پنجاه سال فرمانروایی کرد. موقعیت سوق‌الجیشی دیاربکر که حاکم بر راه‌های ارتباطی عراق و مشرف به شام و آسیای صغیر بود، ایجاب می‌کرد که ابن مروان خط مشی سیاسی ماهرانه‌ای اتخاذ کند تا بتواند بین همسایگان قدرتمندی که همه می‌خواستند در این منطقه نفوذ به هم رسانند، بردوام بماند.

🌕 پادشاهان مروانی کرد
١.باذِکُرد(۹۸۳–۹۹۰)

٢.حسن بن مروان ٣٨٠ قمری/٩٩٠میلادی

٣. ممهدالدوله أبو منصور سعید٣٨٧قمری/٩٩٧ میلادی

٤.نصرالدوله أبونصر احمد (محمدبن مروان)
٤٠١ قمری/١٠١١ میلادی

٥.نظام‌الدوله نصر٤٥٣قمری/١٠٦١ میلادی

٦.منصور بن نصر ٤٧٢ قمری/١٠٧١ میلادی

چیرگی سلاجقه٤٧٨قمری/١٠٨٥میلادی




https://t.me/mejooizhyar

مروانیان (۹۸۳–۱۰۸۵م/۳۷۲–۴۷۸ق) 
نام دودمانی کردتبار بودند که در شمال میان‌رودان در حدود یک سده فرمانروایی داشتند.

فرمانروایان

باذِکُرد(۹۸۳–۹۹۰)
حسن بن مروان۳۸۰ق/۹۹۰م
ممهدالدوله أبو منصور سعید۳۸۷ق/۹۹۷م
نصرالدوله أبونصر احمد (محمدبن مروان)۴۰۱ق/۱۰۱۱م
نظام‌الدوله نصر۴۵۳ق/۱۰۶۱م
منصور بن نصر۴۷۲ق/۱۰۷۹م
چیرگی سلاجقه۴۷۸ق/۱۰۸۵م

شهر قدیم آمد (پایتخت سلسله مروانیان)

بعد از آن که محمد الدوله سعید(ابو منصور محمد دوله) به قدرت رسید، مروانیان به اوج قدرت سیاسی خود رسیدند و در دوران فرمانروایی«احمد بن مروان» که به"نصرالدوله" لقب گرفت و در سال(1010 -1061 .م) فرمانروایی مقتدر و بزرگ بود. همین نیز سبب شده است تا شرفخان بدلیسی او را نخستین سلطان کوردی قلمداد نماید. به همین شیوه نیز می توانیم نام نصرالدوله را همچون فرمانروایی مستقل بنامیم، چون که وی بنام خود سکه ضرب نمود و در خطبه های نماز جمعه، بنام او خطبه می خواندند. در زمان خواندن خطبه او را: ابو نصر الامیر الاعظم و عزالاسلام و سودالدین و نصرالدوله و شرف الملل الاسلامیه می خواندند.